Bağımlılık, bir nesneye, kişiye, ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek; veya bir başka iradenin etkisi altına girme durumu olarak tanımlanır


Download 445 b.
Sana30.08.2017
Hajmi445 b.
#14517



Bağımlılık, bir nesneye, kişiye, ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek; veya bir başka iradenin etkisi altına girme durumu olarak tanımlanır.

  • Bağımlılık, bir nesneye, kişiye, ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek; veya bir başka iradenin etkisi altına girme durumu olarak tanımlanır.

  • Bağımlılık kavramının anlamı, psikoloji ve siyaset alanlarında farklıdır.



























Maddeler

  • Maddeler

    • Psikoaktif olanlar (Alkol, sigara, opioidler, kannabis vb..)
    • Psikoaktif olmayanlar (Ağrı kesici, antibiyotik vs.)
  • Davranışlar

    • Oyun oynama
    • Patolojik Kumar
    • Seks
    • Alışveriş
    • Spor
    • Yemek yeme
  • İlişkiler

    • Eş bağımlılığı, aşk bağımlılığı
  • Yandaş olma

    • Fanatizm (Takım, yer, siyasi ve dini görüş)


Uyuşturucu (?)

  • Uyuşturucu (?)

  • Psikoaktif Madde (?)

  • Yasal Olmayan Madde (?)

  • İlaç (?)

  • Yasal olmayan İlaç (?)



Kişinin madde kullanımını ile ilişkili olarak ortaya çıkan bir dizi bilişsel, davranışsal ve psikolojik belirtilerdir ve bunlara rağmen madde kullanımı sürdürülmektedir.

  • Kişinin madde kullanımını ile ilişkili olarak ortaya çıkan bir dizi bilişsel, davranışsal ve psikolojik belirtilerdir ve bunlara rağmen madde kullanımı sürdürülmektedir.

  • Madde kullanımı üzerine kişinin kontrol kaybı söz konusudur.

  • Kişinin işlevselliğini etkileyen ve sıkıntı oluşturan bir davranış örüntüsünü tanımlamak için kullanılır.



Nikotin

  • Nikotin

  • Alkol

  • Kannabis

  • Opioidler

  • Uçucu maddeler

  • Kafein

  • Kokain

  • Amfetamin

  • Sedatif-hipnotikler

  • Hallusinojenler

  • Diğer maddeler (Sentetik kannabinoidler (Bonzai), Kationinler)





Madde Kullanmama

  • Madde Kullanmama

  • Sosyal kullanım (Social Use)

  • Üretkenlik için kullanım (Recreational Use)

  • Risk alan kullanım (Hazardous Use)

  • Zararlı kullanım (Harmful Use)

  • Dönemler halinde Kullanım (Periodic Use)

  • Kötüye kullanım (Abuse)

  • Bağımlılık (Dependence)

  • Madde Kullanım Bozukluğu (Substance Use Disorder)



DSM-IV

  • DSM-IV

  • Madde kullanım bozuklukları

    • Madde Kötüye Kullanımı
    • Madde Bağımlılığı
  • Maddenin yol açtığı bozukluklar

    • Entoksikasyon
    • Yoksunluk
    • Amnestik Bozukluk
    • Demans
    • Duygudurum Bozukluğu
    • Psikotik Bozukluk
    • Anksiyete Bozukluğu
    • Uyku Bozukluğu
    • Cinsel İşlev Bozukluğu


Kötüye kullanım

  • Kötüye kullanım

  • Tekrar tekrar madde kullanımına bağlı yineleyen ve önemli olumsuz sonuçlarına karşın uyum bozucu bir biçimde madde kullanımının olmasıdır



Madde kötüye kullanımı

  • Madde kötüye kullanımı

  • İş, okul, ev sorumluluklarını yapamayacak düzeyde madde kullanma

  • Fiziksel olarak tehlikeli durumlarda yineleyici madde kullanımı

  • Sık yasal sorunlar

  • Toplumsal ya da kişiler arası sorunlar



Madde zararlı kullanım

  • Madde zararlı kullanım

  • Maddenin fiziksel ya da psikolojik zarar verdiğine dair net kanıt

  • Zararın niteliği tam olarak tanımlanmalıdır

  • 12 ay içinde en az 1 ay sürmeli ya da dönem dönem görülmeli

  • Başka bir metal bozukluk tanısı aynı maddeyle ilgili olarak aynı zaman dilimi içinde konulmamalı



  • İstenen etkiyi oluşturmak için giderek artan gittikçe artan madde miktarına gereksinim duyma (1a)

  • ya da aynı miktarda maddeyi kullanmakla etkinin giderek azalmasıdır (1b)



  • Uzun süre ağır bir biçimde kullanılan bir maddenin kan ve doku düzeyi düşerken ortaya çıkan fizyolojik ve bilişsel belirtiler (2a)

  • Hoş olmayan yoksunluk belirtilerinin çıkmasının ardından kişi bu belirtileri hafifletmek ya da bunlardan kaçınmak için maddeyi alır (2b)





?

  • ?









Beyinde “ödül yolağı” olarak adlandırılan bir aksonal yol vardır.

  • Beyinde “ödül yolağı” olarak adlandırılan bir aksonal yol vardır.

  • Ödül yolağını uyaran, aktif hale getiren aktiviteler







Kendi kendine Uyarma

  • Kendi kendine Uyarma

  • Preklinik Çalışmalarda sıçanların VTA veya NAc uyarılması için bara sürekli bastıklarını göstermiştir.

  • Olds & Milner, 1954, J Comp Physiol Psychol, 47

  • Ödül yolaklarının uyarılması inanılmaz derecede güçlü etki yapmaktadır.

  • Bu uyarının potansı sönmez ve sıçanlar davranış örüntülerini daraltıp başka davranışları kısıtlarlar.

  • Davranış VTA’nın kesilmesi veya dopamin antagonistleri ile bloklanır.

















Madde kullanımı öforik durumu devam ettirmek veya disfori ve yoksunluktan kaçınmak için devam ettirilir.

  • Madde kullanımı öforik durumu devam ettirmek veya disfori ve yoksunluktan kaçınmak için devam ettirilir.

  • Madddenin sürekli varlığı karşısında reseptör sayısında artış oluşur.

  • Nörotransmitter miktarı tükenme veya inhibisyon geribildirimi nedeniyle kademeli olarak azalır.

  • Maddenin istenen özellikleri de bu nedenle azalmaya başlar.

  • Yeniden oluşan bu bozuk uyum durumunu desteklemek için kullanılan madde miktarında artış olur.











Bir maddenin sürekli olarak uygulanmasına bağlı olarak ortaya çıkan fizyolojik değişim tolerans gelişmesini oluşturur.

  • Bir maddenin sürekli olarak uygulanmasına bağlı olarak ortaya çıkan fizyolojik değişim tolerans gelişmesini oluşturur.

  • Yoksunluk maddenin aniden kesilmesine bağlı olarak ortaya çıkar.

  • Bu sendromda

    • Otonomik sinir sistemi etkilenir
    • Talamus aktive olur
    • Korticotrophin releasing factor (CRF) salgılanır
    • locus coeruleus (LC) uyarılır








Genetik geçiş ile ilgili % 40-60 oranında kanıt vardır

  • Genetik geçiş ile ilgili % 40-60 oranında kanıt vardır

  • Cinsiyet ve maddeler açısından bir değişkenlik vardır.

  • Özellikle

  • Birinci derece akrabalarda 4 kat artmış bir risk

  • Evlat edinilmiş çocuklarda da 4 kat artmış bir risk













Ergenlik Dönemi

  • Ergenlik Dönemi

  • Düşük benlik saygısı

  • Dürtüsellik

  • Hiperaktivite

  • Kuşkucu ve alıngan olma

  • Duyguları belli edememe



Major Depresyon

  • Major Depresyon

  • Anksiyete Bozuklukları

    • Panik Bozukluk
    • Fobiler
    • Travma Sonrası Stres Bozukluğu
  • Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu

  • Davranım Bozukluğu

  • Kişilik Bozuklukları





Ailede alkol/madde kullanım bozukluğu

  • Ailede alkol/madde kullanım bozukluğu

  • Çelişkili mesajların verilmesi

  • Kopuk/güvensiz aile özellikleri



Arkadaşlarda madde kullanımı

  • Arkadaşlarda madde kullanımı

  • Bulunduğu çevrede maddeye kolay ulaşım

  • Madde kullanımı ile ilgili yasa/normların belirli olmaması

  • Okul başarısızlığı / İş devamsızlığı





Download 445 b.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling